Peesblessures zijn één van de bekendste en ook beruchtste blessures bij paarden. Over pezen en peesblessures valt heel veel te schrijven en we zullen hier dan ook meerdere blogs aan gaan wijden.
In deze blog willen we het met name hebben hoe je een peesblessure kan herkennen en waarom ze vaak te laat ontdekt worden.
Wanneer een pees beschadigd raakt, dan reageert het lichaam hierop met een ontstekingsreactie. Er worden cellen aangetrokken om het beschadigde weefsel op te ruimen. De ontsteking kan van buitenaf herkend worden door:
- Zwelling
- Warmte
- Pijnlijkheid
- Kreupelheid
- (Roodheid, dit is vanwege vacht niet zichtbaar)
Het probleem zit er echter in dat deze symptomen soms zeer subtiel zijn of van tijdelijke aard. Het ligt er verder ook aan welke pees beschadigd is, waar in de pees de beschadiging zit en in welke mate er een ontstekingsreactie is of je de symptomen makkelijk kunt voelen.
Vooral kreupelheid is iets wat bij peesblessures nogal eens moeilijk is. Veel paarden zijn bij een acute beschadiging vaak wel onregelmatig, maar dit kan soms na 1-2 weken weer verdwijnen. Je paard is dan niet meer kreupel, maar de pees is nog steeds beschadigd!
Het gebeurt regelmatig dat mensen zeggen dat hun paard “een dik been had en iets onregelmatig was”, maar dat ze het een week aangekeken hebben en dat het daarna weer over was. In sommige gevallen is het daarmee klaar, bijvoorbeeld bij een lichte verdraaiing van een gewricht.
Maar zeker in het geval van een pees kan het zo zijn dat de blessure nog aanwezig is. Het grote gevaar zit hem er dan in dat je weer verder gaat trainen met een paard wat al een blessure in zijn pees heeft. Dit kan resulteren in het verder beschadigen van de pees, met een ernstige blessure en lange revalidatie tot gevolg.
Wanneer je dus merkt dat je paard een zwelling, warmte of pijnlijkheid in het been heeft, dan is het van groot belang om de anatomie van je paard goed te kennen. Wanneer de zwelling gelijkmatig verdeeld is over het hele been (zoals bijvoorbeeld bij een stalbeen), dan kan er een andere oorzaak aan ten grondslag liggen. Maar wanneer er een lokale zwelling/warmte/pijnlijkheid bestaat die in de regio zit van een pees, dan is het oppassen geblazen! Ook een plotseling opgezette peesschede (gallen) kan een teken zijn van een peesbeschadiging.
Anatomie
Afbeelding: Paardenarts.nl
De belangrijkste pezen liggen aan de achterzijde van het pijpbeen. De meest oppervlakkige is, zoals de naam al zegt, de oppervlakkige buigpees. Direct daaronder ligt de diepe buigpees. Wanneer je paard zijn volle gewicht op het been heeft, dan zijn deze twee pezen moeilijk van elkaar te onderscheiden en voelt het aan als één kabel. Til je het been van je paard echter op, dan kun je de twee pezen los van elkaar voelen.
Foto: Hippson
In het bovenste gedeelte van het pijpbeen loopt er bij de diepe buigpees nog een ligament mee: het checkligament. Deze versmelt zich ongeveer halverwege het been met de diepe buigpees.
Net onder de twee buigpezen, vlak achter het pijpbeen, loopt een hele harde kabel, de tussenpees of tendo interosseus. Wanneer je paard zijn been belast, dan kan het bijna bot lijken, zo hard als deze structuur aanvoelt. De tussenpees lijkt qua weefsel ook eigenlijk meer op een ligament dan een pees. In het Engels noemen ze hem ook wel ‘suspensory ligament’.
In het volgende plaatje zijn de gebieden aangegeven, waarbij je bij het navoelen van het been extra op signalen als pijn, zwelling of warmte moet letten. Dit kunnen signalen van een (pees)ontsteking zijn. Blauw: het gebied van de tussenpees. Rood: het gebied van de oppervlakkig en diepe buigpees (aan de achterzijde van de kogel lopen er nog ligamenten over deze pezen heen). Zwart: de uitpuilingsplaatsen van de peesschede.
Twijfel je erover of je paard een pees beschadigd heeft? Met behulp van een echo kunnen de pezen in beeld gebracht worden. Sommige beschadigingen zijn echter subtiel, in de lengterichting of in een gebied waar de echo iets lastiger komt. Het heeft daarom de voorkeur om een peesecho te laten maken door een specialist. In Nederland zijn een aantal paardenartsen die een specialisatie in beeldvorming bij de ISELP gevolgd hebben.
Foto: Echo van oppervlakkige buigpees met beschadiging. Paardenkliniek de Raaphorst
En ja, er zijn kosten verbonden aan een specialistisch onderzoek. En in sommige gevallen (laten we het hopen) is er wellicht niks aan de hand. Maar in andere gevallen zou het je zomaar een half jaar revalideren, met alle bijbehorende kosten, kunnen besparen. En hoewel ik eigenaar ben van een revalidatiekliniek, zie ik toch liever dat jullie als eigenaar een ernstige blessure bij je paard kunnen voorkomen.
In samenwerking met DressagePro hebben we een online training opgesteld om beginnende blessures tijdig te kunnen herkennen. In één van de video’s laten we je ook zien hoe je het been van je paard navoelt. Wil je dit graag nog uitgebreider leren en één op één feedback krijgen? In de loop van 2018 gaan we workshops organiseren waarin we je leren hoe je de pezen van je paard goed navoelt, zowel bij het staande als opgenomen been, en hoe je nog eerder peesproblemen bij je paard kan herkennen.
Wil je op de hoogte gehouden van deze workshop, en van meer informatie om jouw paard gezond en fit te houden? Schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief!
Pingback: Herkennen van beginnende blessures - Sport Horse Health Plan